Çalışanların Dinlenme Hakları Nedir?

Buna göre işçilere;

-Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika,
-Dört saatten yedi buçuk saate kadar süreli işlerde yarım saat,
-Yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat ara dinlenmesi verilir.

Kanunda belirtilen bu süreler asgari sürelerdir. Dolayısıyla, sözleşmelerle bu süreler arttırılabilir.
Ara dinlenme süreli, çalışma süresinden sayılmaz, ancak sözleşmelerle ara dinlenmelerinin çalışma süresinden sayılacağı kabul edilebilir.

Yargıtay’a göre toplu iş sözleşmesinde ara dinlenmesinin çalışma süresinden sayılacağına ilişkin hüküm bulunsa dahi, işçi ara dinlenmesinde çalıştırılmamışsa, bu süre fazla çalışma sayılmaz ve zamlı ücret istenmez. İşçiye sadece normal ücretin ödenmesi gerekir.

Günlük çalışma süreleri içinde işçilere verilecek ara dinlenmelerinin aralıksız verilmesi esastır. Ancak iklim, mevsim, o yerdeki örf ve gelenekler veya işin niteliği gereğince toplu iş sözleşmeleri ile bu süreler aralı olarak kullandırılabilir.

Ara dinlenmesi, işyerinin değişik bölümlerinde çalışan bütün işçilere aynı zamanda uygulanabileceği gibi, her bölüme farklı zamanlarda da verilebilir. Ancak, bir işyerinin aynı bölümünde çalışan bütün işçilere aynı saatte ara dinlenmesi verilmesi esastır. Bununla beraber, işin gereğine göre aynı bölüm içinde de nöbetleşe dinlenme yapılabileceği sözleşmelerle kararlaştırılabilir.

İşçi kural olarak ara dinlenmesini serbestçe kullanabilir; yani isterse işyerinde kalır, isterse bu zamanı işyeri dışında geçirebilir. Dolayısıyla, işçinin ara dinlenmesi sırasında işyeri dışına çıkması kural olarak engellenemez. Bununla beraber, işin ya da işyerinin özelliği işçilerin dinlenme sırasında işyeri dışına çıkmalarını sakıncalı kılıyor veya güçlük yaratıyorsa, ara dinlenmelerini işyerinde geçirmeleri kararlaştırılabilir. İşverenin bu yöndeki talimatı kanuna aykırılık teşkil etmez. Ancak, işçi işyerinde kalsa bile ara dinlenmesini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde işçi çalışmaya zorlanamaz. İşçi ara dinlenmesinde çalıştırılır veya işverenin talimatıyla işin başında bulundurulur ve çıkacak iş nedeniyle bekletilirse, ara dinlenme süresi iş süresinden sayılır.

İşçinin o hafta içinde çalıştığı süreler ile ara dinlenmelerinde çalıştığı süreler:

-Toplam 45 saati aşıyorsa,işçi aşan kısım kadar fazla çalışma (fazla mesai),

-Haftalık normal çalışma süresi sözleşmelerle 45 saatin altında kararlaştırılmış ve işçinin toplam çalışma süresi bu süreyi aşıyor, fakat 45 saatin altında ise, fazla sürelerle çalışma yapmış sayılır ve fazla çalışma türüne göre zamlı ücrete ya da serbest zamana hak kazanır. 

Yoğunlaştırılmış iş haftası uygulamalarında ise denkleştirme süresi içindeki ortalama çalışma süresi esas alınır.

Sonraki yazılarımda “Ücretli Tatillerden” ve “Yıllık Ücretli İzinler” den bahsedeceğiz...