Kadınların Yurt Dışı Borçlanmasına İlişkin Emeklilik Haklarında Değişiklik Yapıldı!

Yurt dışında yaşayan birçok gurbetçi hanımlarını özellikle ev hanımlarını yakından ilgilendiren yurtdışı borçlanmaya ilişkin olarak emeklilik haklarının değişmesinden sanıyorum birçoğunun haberi bile yok.

Önceki yıllarda özellikle 08.05.2008’den önce dolar borçlanması yapanlar ile 08.05.2008’den sonrasında da TL borçlanması yapıp ister SSK’dan isterse BAĞ-KUR’dan borçlanması olup bu tutarları ödeyip halen emekli olmayan yurtdışında yaşamış veya yaşayan hanımlar lütfen uyansınlar.
Çünkü SGK tarafından yayınlanan 2014-27 sayılı genelgede;

“Sosyal güvenlik sözleşmesinde özel hüküm bulunan 18 ülkedeki (Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Belçika, Bosna Hersek, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Gürcistan, Hırvatistan, Hollanda, İsviçre, Kanada, Kebek, KKTC, Lüksemburg, Makedonya, Slovakya) sigortalılık sürelerini borçlananların, bu ülkelerin hizmet cetvellerinde sigortalılık süresi olarak bildirdiği işsizlik ödeneği, hastalık ödeneği, intibak parası, sigortadan muaf cüzi çalışma, çocuk yetiştirme süreleri, bakım süreleri, borçlanma yoluyla ödenen primlere ait süreler, isteğe bağlı prim ödeme süreleri ve benzeri sürelerin başlangıç tarihleri de ilk işe girişin tespitinde dikkate alınacaktır.

Almanya’dan prim iadesi alınan süreler ile İsviçre’den prim transferi yapıldıktan sonra borçlanılan sürelerdeki çalışmaya başlanılan tarih ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecektir.

Söz konusu 18 ülkedeki sigortalılık sürelerini borçlanarak aylık talebinde bulunanların ilk işe giriş tarihinin tespitinde, borçlanma için Kuruma ibraz edilen belgelerdeki başlangıç tarihi esas alınacaktır.” denmektedir.

Bu durumun size kazançlarını birkaç örnekle açıklayalım:

Örnek 1: Cennet Hanım, 05.02.1950 doğumlu olup, 1971 ile 1982 yılları arasında Almanya’da 3800 gün çalışmış, sonrasında Türkiye’ye kesin dönüş yaptığında primlerini iade almıştır. Bu sürelerini daha önce USD borçlanması yapıp ödeyen ancak emeklilik hakkı elde edemeyen CENNET Hanım, şimdi tahsis talebi yaparsa, Almanya prim iadesi alınan sürelerinin başlangıcı olan 1971 yılı onun için başlangıç sayılacak, 15 yıl sigortalılık sigortası 3600 gün ve 50 yaş şartını sağlamış olacağından hemen emekli olabilecektir.

Örnek 2: Lale Hanım 14.04.1968 doğumlu olup, 19.09.1986’dan beri Almanya’da ikamet etmektedir. 2.5.1987 yılında yurtdışında bir doğum yapan ve bunu belgeleyebilen Lale Hanım’ın yurtdışından hiç çalışması bulunmamaktadır. Ayrıca 2006 yılında 6045 gün üzerinden ev hanımlığı süresini (1989 ile 2006 yılı) borçlanan ve 21.158 doları henüz ödemeyen Lale Hanım’ın durumunu inceleyelim.

Lale Hanım’ın sadece bu 21.158 doları(Yaklaşık olarak 46.600 TL) ödeyecek parası var ve hemen emekli olup olamayacağını sormaktadır. 6.045 günlük sürenin 5.400 gününü ödese bile BAĞ-KUR’dan emekli olabilmek için 56 yaşını (2024 yılı) beklemesi gerekecektir. Oysa bu tutarın 13.615 dolarını (3.890 gününe denk gelen kısım, yaklaşık 29.954 TL) ödeyip, Türkiye’de birkaç gün SSK’lı çalıştıktan sonra 1 gün için 1987 yılından çocuk bakım süresini ve 2006 yılı ile 2010 arasından 1.260 gün süreyi de asgariden borçlanırsa da (1.261*12,816=16.161 TL) toplam da 46.115 TL ödeyerek; 1.5.1987 işe başlangıca göre 20 yıl sigortalılık, 43 yaş ve 5.150 gün şartlarını sağlamış olacağından hemen SSK şartlarına göre hemen emekli olabilecektir.

Örnek 3: Hatice Hanım 05.05.1968 doğumlu olup, 1987 yılından beri Avusturya’da ev hanımı olarak yaşamakta olup, ilk çocuğunu 12.12.1988, ikinci çocuğunu da 12.12.1991 yılında doğurmuştur.

Emekliliği SSK’dan olması için 08-18 Nisan 2014 tarihleri arasında Türkiye’de çalışmıştır. Hemen akabinde 24.04.2014 de belgelediği ikamet sürelerine göre de 1992 ile 2014 yılları arasında 7.960 gün için borçlanma yapmıştır. Bu tarihteki borçlanma tutarı toplamı olan 7.960X11,424=90.935 TL ödeyerek 48 yaşında (05.05.2016) emekli olmayı beklemektedir. Emekli olduğunda bugünkü paralarla alacağı emekli aylığı 900 TL civarında olacaktır.

Oysa ki Hatice Hanım’ın bu borçlanma tutarını şimdi iade istese ve belgelediği 12.12.1988 tarihli çocuk doğumundan itibaren 1.1.2000 yılına kadar belgelenen 3.600 günü asgariden (3.600X12.816=46.138 TL) ve 1.1.2000’den itibaren 1.700 günü de 2 kat olarak borçlansa (1.700X2X12.816=43.575 TL ) ödeyeceği miktar 89.713 TL olacak (yaklaşık olarak ilk borçlanması ile aynı) ve 12.12.1988 başlangıcına göre de 20 yıl 45 yaş 5.300 yaş şartına göre hemen emekli olabilecek ve dikkat edelim tam tamına 1.330 TL emekli maaşı alabilecektir.

O nedenle yurtdışındaki borçlanmalarına istinaden emekliliği bekleyen özellikle ev hanımlarına buradan sesleniyoruz. Hemen emekli olamıyorum demeyin, belki oluyorsunuz, haberiniz yok.