Yetim Aylığı Alırken Çalışmaya Başlayan Her Çocuğun Aylığı Kesilir Mi?

Sosyal güvenlik dilinde ölen sigortalının çocuklarının ölen kişi üzerinden aldıkları aylıklara, yetim aylığı denir. Sosyal Güvenlik Kanunları kapsamında bağlanan yetim aylığı, birçok gencimize önemli bir yardım ve güvence durumundadır.

Genel olarak ölen kişinin hak sahibi olan çocuklarına bağlanan yetim aylıklarının, sigortalı olarak çalışılmaya başlandıktan sonra kesileceğine dair yaygın bir görüş bulunmaktadır. Bu görüş genel olarak doğru olmakla birlikte, aylığın kesilmesi gerektiğinin bazı istisnaları vardır.

Yetim Aylığının hangi kanun hükümlerine göre bağlanacağı, kişinin ölüm tarihine göre belirlenmektedir.  1.10.2008 tarihinden önce ölen kişinin hak sahiplerine BAĞ-KUR,SSK ve Emekli Sandığı hükümlerine göre; sonrasında ölen kişinin hak sahiplerine de 5510 sayılı kanun hükümlerine göre bu yetim aylığı bağlanmaktadır.

Hak sahibi olan erkek ve kız çocuklarına 1.10.2008 tarihinden önce yetim aylıklarının kesilmesi eski BAĞ-KUR, SSK ve Emekli Sandığı kanunlarındaki hükümlere göre yapılmaktadır.  Dolayısıyla, bu tarihten önce yetim aylığı alan kişilerin aylıklarının arttırılması, azaltılması kesilmesi ve yeniden bağlanmasında 5510 sayılı yasanın geçici 1.Maddesinde hükmüne göre eski kanunlara göre yapılmaktadır.

1.10.2008 tarihinden sonra ölen kişilerin hak sahiplerine bağlanan yetim aylıklarının kesilmesi ise 5510 sayılı kanun hükümleri esas alınarak yapılmaktadır.

5510 sayılı kanunun 35’nci maddesinin (b) bendinde : “Hak sahibi olma niteliğinin ölüm tarihinden sonra kazanılması halinde, bu niteliğin kazanıldığı tarihi, takipeden aybaşından itibaren başlatılır. Hak sahiplerine bağlanan aylıklar 34’üncü maddede belirtilen şartların ortadan kalktığı tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilir” denmektedir. Bu hükümlere göre 5510 sayılı kanunun 34’ncü Maddesi dikkate alınarak; malul olmayan kız çocuklarına bağlanan yetim aylığı, kız çocuklarının sosyal güvenlik kanununa tabi olarak çalışmaları halinde, evlenmeleri halinde ya da boşandıkları eşleri ile birlikte yaşadıkları SGK tarafından tespit edilmesi halinde kesilmektedir. Bu manada malul olmayan kız çocuklarının belli yaşa kadar öğrenci olması ya da belli bir yaşa tabi olması koşulu bulunmamaktadır.

Yine 5510 sayılı kanunun 34’üncü maddesine göre malul olmayan erkek çocuklara bağlanan yetim aylıkları; sosyal güvenlik kanununa tabi çalışmaları halinde, öğrenimi yoksa 18 yaşını, ortaöğrenim mezunu ise 20 yaşını, yükseköğrenim mezunu ise de 25 yaşını doldurduğunda kesilmektedir.

Kız çocuklarının aksine malul olmayan erkek çocuklarının evlenmeleri halinde kesilmemektedir.

Hak sahibi olan kız ve erkek çocuklarının SGK sağlık kurulunca çalışma güçlerini en az yüzde 60 oranında yitirdiklerinde (yani malul olmaları durumunda) ; bu çocuklara bağlanan yetim aylıkları belirli yaşları doldurmaları(erkek çocuklar), öğrenciliklerinin sona ermesi (erkek çocuklar) ve evlenmeleri hallerinde (kız çocuklar) kesilmez.