Pazarlar Durgun, Fiyatlar Cep Yakıyor!

Semt pazarları turumuzun bu haftaki durağı cumartesi pazarı oldu. Hemen hemen birçok üründe meydana gelen fiyat artışları herkesin cebini yakıyor. Pazarcı esnafı da yaşanan durumdan şikâyetçi. Pazar alanına girmeden önce şöyle bir baktığınızda oldukça kalabalık görünüyor ama alım satım çok az, insanların fiyatları görüp geri çekiliyor.

Esnafın tek sıkıntısı fiyatlar değil. Yeni yapılan Pazar yerinin halen açılmamasından tutunda kira fiyatlarına, kadar uzanıyor.

Pazardaki Fiyatların Yükselmeye Devam Etmesi Hem Halkın Hem De Pazarcıların Tepkisine Yol Açıyor

Pazar fiyatlarında yükselmeler devam ediyor. Bugün her evin sebze ihtiyaçları arasında olan patatesin kilosu 3 lira, biberin kilosu 5 lira, patlıcanın kilosu 5 lira, domatesin kilosu 4 lira ve kabağın kilosu 3 lira, portakalın kilosu ise 1.50 lirayı buldu.

Yükselen fiyatlardan dolayı pazarda soğuk rüzgârlar esiyor. Pazarcılar satış yapamamaktan halk ise fiyatlar çok pahalı olduğu için pazarcılardan şikâyetçi.

Geçimini pazarcılıktan sağlayanların ağızbirliği yapmışlar gibi; “Son günlerde özellikle patatese gelen zam halktan çok fazla tepki almamıza neden oldu. Ancak bu bizim elimizde olan bir şey değil, çünkü patatesin haldeki fiyatı da 2 lira ve bizler hiç kar yapmadan aldığımız paraya satıyoruz. Daha fazla zam yaptığımızda bu sefer halk almıyor ve elimizde kalıyor. Bizde akşamları evimize ekmek parası götürebilmek için en azından günü kurtarmalık çalışıyoruz. Önümüzdeki hafta patatese tekrardan zam yapılması bekleniyor. Üstelik sadece bununla da kalmıyor biber, patlıcan, kabak hepsinde birden fiyatlar artışa geçti” denildi.

Gerçekleşen bu zamlara halkın tepkisi ise gittikçe artıyor. Vatandaşlar ise; “ Aldığımız maaşlar zaten ev kiralarımıza ve faturalarımıza anca yetiyor, birde pazardaki fiyatların bu kadar yükselmesi ile artık karnımızı nasıl doyuracağımızı şaşırıyoruz. Önceden sebze alalım, meyve kalsın diyorduk; şimdi ise sebzede alamıyoruz. Kendi kendimize fiyatlar mı çok pahalı; yoksa biz mi çok fakiriz diye düşünmeye başladık” dediler

Zamlar Her Mutfağı Etkiliyor

Türkiye’de sebze, meyve ve bakliyat fiyatlarındaki artış ailelerin mutfak masraflarını artırdı. Patates, domates, fasulye, mercimek, pirinç, un, susam, haşhaş gibi ürünlerdeki artış yüzde 30’un üzerine çıktı. Marketlerde kilosu 4 lira olan kuru fasulyenin fiyatı kasımda yüzde 60 zamlanarak 7,5 liraya, 2,90 olan baldo pirincin yüzde 35 artarak 4 liraya ulaştı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) sadece pirinçteki toptan fiyatın 2,80 liradan 4 liraya çıkması üzerine 140 bin ton pirinç ithalatı yaptı. Gümrüksüz ithalat yapma avantajı olan ofis, 25 bin tonunu hemen 143 noktada satışa sundu.

Tarım Bakanlığı’nın ülkedeki tüketime göre üretim planlaması yapmadığı sürece bu girişimin çözüm olamayacaktır.

Bu Fasulye 7,5 Lira

Son dönemde kuru fasulyeye gelen zamlar esnafı isyan noktasına getirdi. Zam noktasında esnaf cephesinde bıçak kemiğe dayanmış durumda.

Tarım Bakanlığı gıdadaki zammın abartıldığını belirterek 9 Ocak’ta açıkladığı fiyat tablosundan 2 gün sonra bu kez market isimlerine de yer verip ikinci tabloyu yayınladı. İkinci tablodaki ortalama fiyatlar bile ilkinin üzerinde çıktı. Büyük şehirlerde kuru fasulyede 16.9 liraya varan fiyatlar dikkat çekti.

Geçtiğimiz Perşembe günü kuru fasulye fiyatlarındaki artışın ‘abartıldığı’ kadar olmadığını belirterek market fiyatlarını incelediklerini, kuru fasulyenin ortalama kilo fiyatının İstanbul’da 7.5 lira olduğunu açıklayan Tarım Bakanlığı,hangi marketlerden fiyat aldıklarını da cumartesi günü duyurdu. Bakanlığın açıkladığı yeni tablodaki ortalama fiyatların, ilk açıklamanın üzerinde olduğu dikkat çekti.

Son aylarda zamlanan ürünler arasında özellikle kuru fasulye ve patates ön plana çıktı. Fasulye yüzde 59 zam görürken, tüketici fiyatı 12 liraya ulaştı. Tarlada 6.5-7 liraya çıkan fasulye fiyatı markete geldiğinde yüzde 100 arttı. Patatesteki zam da iki katına ulaştı. Tarım Bakanlığı'nın araştırmasına göre İstanbul’da kuru fasulyenin ortalama fiyatı 7.2 lirayken, patates ise yine ortalama 2.4 liradan satılıyordu. Ancak Uşak Son Nokta Gazetesi olarak Pazar araştırmasına çıktığımızda gerçeğin hiçte öyle olmadığını gördük. Cumartesi pazarında bakliyat ürünleri satan Müslüme Savaş 12 yıldır pazarcılık yapıyorum bu fiyatları görmemiştik diyerek şunları ekledi; “ fasulyeyi aldığım fiyattan satıyorum ona rağmen alan eden yok. En kötü kuru fasulye 7.5 liradan, susam ve haşhaş 10 – 12 liradan satıyoruz. Bu sene düşen tek şey nohut oldu geçen sene 6 liradan satılıyorken bu sene 4 liraya düştü”

Patatesin Fiyatı Muzu Geçti

2013 yılının sonlarına doğru bize gülümseyen patates 2014 yılının ilk ayında yaptı yapacağını. Bu senenin zam şampiyonlarından biride patates oldu.  Her mutfağın vazgeçilmezlerinden olan patates herkesi üzüyor. Pazarcı esnaflarından Haşmet Atalan; “ Geçen sene 3 kilogramı 1 liraya satılan patates artık 1 kilogramı 3 liradan satılıyor. Limonun fiyatı da 3 lirayı buldu. Yerinde kivi dahi bulunmuyor. Bakın pazarcı sinek avlıyor. Alışveriş yok” şeklinde konuştu.

Yeşillikler Tezgâhta Güzel

Mantar tüketmek artık lüks haline geldi. Kültür mantarının fiyatı 6, kavak mantarının kilogramı ise 10 liradan tezgâha düşüyor. Protein deposu yeşilliklerin fiyatı ise insanları şaşırtıyor. Esnaflardan Murat Ali ; “ karnabahar oldukça pahalı ürünlerden biri. Yeşilliklerin fiyatı 75 kuruş ili 3 lira arasında değişiyor. Pazarcı mağdur, halk mağdur. Parayı kim kazanıyor belli değil. Oda başkanları, belediye başkanı ilgilenmiyor. Bu devran ne kadar gidecek belli değil ayrıca yeni pazar yeri açılınca da parsellerin nasıl dağıtılacağı belli değil. Esnaf tedirgin” dedi.

Pazar alanlarında herkes dertli. Kimisi fiyatlardan kimisi de satış yapamamaktan. Süt ve süt ürünlerinden tutunda zeytinden, bakliyatlara sebzelere kadar her şeyde bir fiyat artışı söz konusu. Anlaşılan 2014 yılı zamların yılı olacak.

Haber: Sabire Yalçın
Foto: Ahmet Haydar Ademoğlu